Uit eten in China, hoe gaat dat?

Nummer 96 met witte rijst? Echt niet! Doe mij maar echt Chinees eten! In dit artikel leer je hoe je de lekkerste Chinese gerechten kunt bestellen in het Chinees, wat nou eigenlijk Chinees eten is, hoe je aangeeft dat je bepaalde ingrediënten niet in je eten wilt hebben en nog veel meer handige weetjes over eten bestellen in het Chinees! Zeer belangrijk als je wilt overleven in China, maar ook leuk om eens in de praktijk te brengen als je een keer authentiek Chinees gaat eten in een Chinatown. 

De Chinese eetgewoonten

Als je in China in een restaurant zit zul je al snel merken dat de dingen daar anders gaan dan wij hier in Nederland gewend zijn. De restaurants zijn vaak lawaaierig, de tafels staan bomvol eten, mensen roepen luid naar de bedienden en soms bestaan de restaurantjes alleen maar uit plastic tafeltjes en stoeltjes. 

In China is het heel gebruikelijk om gerechten te delen. Je bestelt een aantal gerechten voor het hele gezelschap en eet gezamenlijk van de verschillende gerechten. Soms staan alle gerechten op een ronde draaischijf in het midden van de tafel. Je kunt dan het gerecht dat jij wilt naar je toe draaien en een beetje in je eigen kommetje met rijst stoppen. Als je eten bestelt in het Chinees moet je dus altijd eerst overleggen met de rest van het gezelschap en niet alleen maar voor jezelf eten bestellen. 

Hoe meer eten, hoe beter. Als je in China keurig je bordje leeg eet denkt de gastheer of gastvrouw dat je niet genoeg gegeten hebt. Je moet dan ook niet vreemd opkijken als je gewoon opnieuw opgeschept krijgt zonder dat je dat wilt. Chinezen houden vaak elkaars kommetjes in de gaten en stoppen er regelmatig iets nieuws in. Als je echt niets meer kunt eten kun je dus beter een beetje rijst in je kommetje laten en je stokjes er bovenop leggen. Als je wilt zeggen dat je vol zit in het Chinees zeg je:

我吃饱了
wǒ chī bǎo le
Ik zit vol
(Letterlijk: Ik-eet-vol-partikel dat de verleden tijd aangeeft)

Wat is eigenlijk Chinees eten?

Ik bestel het liefst 饺子 jiǎozi in het Chinees, dat is echt mijn lievelings gerecht. Dit zijn kleine deegpakketjes (dumplings) met een lekkere vulling. Er zijn heel veel verschillende soorten vullingen. Als je Chinese dumplings bestelt in het Chinees kun je vaak zelf kiezen welke vulling je wilt. Dit kan zowel met vlees als vegetarisch zijn. De dumplings komen gestoomd, gebakken, gekookt of gefrituurd. Maar de Chinese keuken kent nog veel meer lekkere dingen die wij hier niet bij de Chinees in Nederland kunnen bestellen.

De Chinees-Indische restaurants die wij in Nederland kennen hebben vaak hele andere dingen op het menu staan dan de Chinese restaurants in China. Dan komt omdat veel gerechten op de menukaart in Nederland gewoon van oorsprong helemaal Indisch zijn, en omdat veel van deze gerechten zijn aangepast aan de Nederlandse smaak. Je kunt dus eigenlijk helemaal geen Chinees eten bestellen bij deze restaurants, maar een Nederlandse versie van Chinees-Indisch eten. Maar wat is dan wel echt Chinees eten?

De lekkerste Chinese gerechten op een rijtje

宫保鸡丁 Gōng bǎo jī dīng: Een lekker geroerbakt gerecht met kip, pinda’s en kleine stukjes groenten. Het is een beetje zoetig door de sojasaus en kan soms ook licht pittig zijn. Het wordt vaak gegeten met rijst.

麻婆豆腐 mápó dòufu: Een pittig gerecht met blokjes tofu en gehakt. De tofu ligt in een lekkere dikke rode saus die bekend staat om de pittigheid. De groene stukjes bosui maken het gerecht wat frisser en de rijst die je erbij eet verlicht de pittige smaak.

炒饭 chǎofàn: Gebakken rijst, ook wel nasi genoemd in het Nederlands. Deze nasi is echt heel anders dan de nasi die je bij de Chinees besteld. Het zit namelijk bomvol groenten en ei en is bruin gekleurd door de sojasaus. De rijst wordt vaak gebakken op een hete plaat met veel olie, of in een grote gloeiend hete wokpan. Dit is dan ook niet een heel gezond gerecht vanwege de grote hoeveelheid olie waarin de rijst gebakken wordt.

番茄炒鸡蛋 fānqié chǎo jīdàn: Dit wordt in China gezien als een echte klassieker, een gerecht dat echt iedereen zelf kan maken. Het bestaat uit tomaat, ei en bosui. Alles gebakken tot een smeuïge substantie. Dit wordt ook vaak gegeten met noodles of in een soep.

麻辣烫 málàtàng: Hete pittige soep. Een populair gerecht bij de Chinese straattentjes. Deze straattentjes staan vaak helemaal uitgestalt over de stoep met allerlei rauwe ingrediënten in mandjes. De klant kan dan een aantal mandjes met ingrediënten kiezen, en die worden dan ter plekke gekookt in een smakelijke bouillon. Lekker hoor!

Hoe bestel je het eten dat je wilt in het Chinees?

Eten bestellen in het Chinees is sowieso iets dat je gaat doen als je in China bent. Het is dus heel belangrijk dat je weet hoe je goed moet zeggen wat je wilt in het Chinees. De Chinese keuken is zo rijk aan lekker eten en er is vanalles te proberen en te ontdekken. Zorg dus dat je goed weet hoe je eten moet bestellen, zodat je al deze lekkernijen niet misloopt als je in China bent. Als je dit andere Baozi artikel hebt gelezen weet je al hoe je ‘ik wil…’ zegt in het Chinees, dan is deze paragraaf even een herhaling.
Het werkwoord ‘willen’ in het Chinees is: 想 xiǎng.
Laten we nu proberen een zin te maken met het (hulp)werkwoord voor willen en met een heerlijk Chinees gerecht als lijdend voorwerp.

Chinese dumplings

Bijvoorbeeld:

我想吃饺子
wǒ xiǎng chī jiǎozi
Ik wil Chinese dumplings eten
(letterlijk: Ik – wil – eten – Chinese dumplings)

Vlees

Het Chinese woord voor vlees is: 肉 ròu. Als je dus wilt zeggen ik wil vlees eten in het Chinees, zeg je:

Bijvoorbeeld:

我想吃肉
wǒ xiǎng chī ròu
Ik wil vlees eten
(letterlijk: Ik – wil – eten – vlees)

Kun je de twee bovenstaande voorbeelden ook combineren?

Bijvoorbeeld:

我想吃肉饺子
wǒ xiǎng chī ròu jiǎozi
Ik wil vlees dumplings eten
(letterlijk: Ik – wil – eten – vlees dumplings)

Hoe zeg je wat je NIET wilt in het Chinees?

Het is natuurlijk ook belangrijk dat je weet hoe je moet zeggen dat je iets niet wilt in het Chinees. Als je bijvoorbeeld geen koriander in je eten wilt, of als je allergisch bent voor pinda’s. Hoe zeg je nou dat je iets niet wilt bestellen in het Chinees?

Het Chinese woord voor nee/niet is 不 bù. Dit komt vóór het woord dat je wilt ontkennen. In het geval van willen wordt het dus 不想 bù xiǎng niet willen. 

Het woord voor niet willen in het Chinees is dus: 不想. Als je dit in een Chinese zin wilt zetten komt het voor het hoofdwerkwoord en achter het onderwerp. Het Chinese woord voor koriander is: 香菜 xiāngcài. Als je wilt zeggen: Ik wil geen koriander eten zeg je dus:

我不想吃香菜
wǒ bù xiǎng chī xiāngcài
Ik wil geen koriander eten
(letterlijk: ik – niet – willen – eten – koriander

Ik hoef je niet leren hoe je zegt dat je geen Chinese dumplings wilt eten, want dit komt natuurlijk nooit voor. Meer dumplings meer beter! Toch kun je natuurlijk elk gerecht, elk ingrediënt of elk kruid noemen op de plaats van het lijdend voorwerp. De rest van de zin verandert niet, ook niet als het lijdend voorwerp in het meervoud is of als de zin in de verleden tijd staat.

Bijvoorbeeld:

我昨天吃包子，我今天不想吃包子
Wǒ zuótiān chī bāozi, wǒ jīntiān bù xiǎng chī bāozi
Ik heb gisteren gestoomde broodjes gegeten, ik wil vandaag geen gestoomde broodjes eten. (letterlijk: ik – gisteren – eten – gestoomde broodjes, ik – vandaag – niet – willen – eten – gestoomde broodjes)

Zoals je kunt zien blijft de zinsvolgorde altijd het zelfde in het Chinees: Onderwerp – tijdsbepaling – ontkenning -(hulp)werkwoord – lijdend voorwerp.

Hoe bestel je vega in het Chinees?

Chinezen houden van vlees. China wordt de laatste tijd heel snel steeds rijker. Een aantal jaar terug hadden de meeste Chinezen het nog niet zo breed en konden ze dus niet altijd vlees betalen. Nu de Chinese economie in een razend tempo groeit maken de Chinezen er volop gebruik van en eten ze elke dag wel vlees of vis. Toch komen er tegenwoordig ook steeds meer vegetarische restaurants op de markt. Je moet misschien even goed zoeken, maar ze zijn er weldegelijk. Je kunt natuurlijk altijd zeggen dat je geen vlees eet of dat je vegetarisch bent. Dan kan de kok het gerecht zonder vlees bereiden. 

Bijvoorbeeld:

我不想吃肉
wǒ bù xiǎng chī ròu
Ik wil geen vlees eten
(letterlijk: ik – niet – willen – eten – vlees)

我不吃肉
wǒ bù chī ròu
Ik eet geen vlees
(letterlijk: ik – niet – eten- vlees)

Hoe zeg je: Ik ben vegetariër in het Chinees?
我吃素 wǒ chī sù
Ik eet vegetarisch
(letterlijk: ik – eet – vegetarisch)

Uit eten in China, waar moet ik op letten?

Ga je uiteten in grote steden als Beijing of Shanghai dan hebben de restaurants vaak wel een engelstalige menukaart of een menukaart met plaatjes. Wil je echter eten bestellen in het Chinees in een minder toeristisch deel van China, dan zijn er waarschijnlijk wel een aantal dingen waar je tegenaan gaat lopen. In dit andere BaoziTV artikel kun je lezen hoe je mensen op de juiste manier aan moet spreken. Nu gaan we leren wat je moet zeggen als je een restaurant binnenkomt en hoe je de rekening vraagt in het Chinees.

Aan tafel!

Als je een klein niet-toeristisch restaurantje binnen komt kun je vaak gewoon meteen gaan zitten waar je wilt. Er hangt dan een grote menukaart aan de muur of er liggen geplastificeerde A4’tjes op tafel met alle beschikbare gerechten. Als je wilt bestellen kun je even je hand opsteken of roepen: 服务员! Maak je geen zorgen, naar de bediending roepen is in China heel normaal.

Hardop naar de bediening roepen is in China heel normaal

服务员
fúwùyuán
ober/serveerster

DE shortcut om de Chinese  menukaart te lezen

Op veel Chinese menukaarten staan foto’s van een aantal van de gerechten. Deze laten echter vaak maar een fractie van de gerechten zien. En als er helemaal geen plaatjes staan ben je echt de pineut. Om dit te voorkomen is hier de gouden tip: Leer de hoofdbestanddelen van de Chinese keuken uit je hoofd, zodat je altijd weet wat voor soort gerecht je bestelt. BaoziTV maakt het je makkelijk, hier volgt een lijstje met de hoofdbestanddelen van de Chinese keuken zodat jij met gemak je eten kunt bestellen in perfect Chinees!

米饭 Mǐfàn (witte) rijst

炒饭 chǎofàn gebakken rijst

面 miàn noedels

炒面 chǎomiàn gebakken noedels

米线 mǐxiàn rijst noedels

粥 zhōu pap

汤 tāng soep

肉 ròu vlees

鱼 yú vis

“Mag ik de rekening?”

Nadat je je buikje vol hebt gegeten (吃饱了 chī bǎo le) aan die Chinese heerlijkheden is het tijd om af te rekenen. Schroom niet om weer luid en duidelijk door het restaurant te roepen dat je de ober of serveerster nodig hebt: 服务员！fúwùyuán! Vervolgens schreeuw je erachter aan: 买单！Wat betekent dat je de rekening wilt betalen.

买单
mǎidān
De rekening betalen