Chinees Leren (Mandarijn) vanaf Nul – De Baozi Gids voor Beginners
Hey, wat leuk dat je Chinees wilt leren! Je bent hier op de juiste plek. Hier lees je de achtergrond en de basis van het Mandarijn, en je kunt hier zelfs al wat woordjes en korte zinnetjes leren. Na het lezen van dit artikel heb je een goede basis waar je verder op kunt bouwen. Dit is de eerste stap voor het leren van het Mandarijn.
Hoe begin je met het leren van de Chinese taal?
“Nǐhǎo!” Misschien heb je dit woord al wel eens gehoord. Het betekent “hallo” in het Mandarijn. Dit is precies de eerste stap die nodig is om te beginnen met het leren van Chinees: luisteren! Het Chinees klinkt zo anders dan het Nederlands dat je eerst even zal moeten wennen aan de klank ervan.
Dit komt doordat het Chinees een ‘toontaal’ is, wat betekent dat de betekenis van een woord afhankelijk is van de toon waarop het wordt uitgesproken. Door goed te luisteren naar de manier waarop woorden worden uitgesproken (kijk bijvoorbeeld een van onze filmpjes), en door stap voor stap ook de betekenis van die woorden te leren, kun je op een hele efficiënte manier de taal goed onder de knie krijgen en ga je voor je het weet van nul naar vloeiend.
Belangrijk!
Het Chinees is een ‘toontaal’. Dit betekent dat de betekenis van een woord afhankelijk is van de toon waarop het wordt uitgesproken.
De Chinese dialecten: Mandarijn en Kantonees
Het Chinees kent vele dialecten, maar de 2 grootste zijn toch wel het Mandarijn en het Kantonees. Het Mandarijn is op het Chinese vasteland de standaardtaal. Het Kantonees wordt voornamelijk in de zuidelijke provincie Guangdong en op het eiland Hong Kong gesproken.
Het Mandarijn en het Kantonees delen dezelfde basis in de schrijftaal, maar de uitspraak ervan is compleet anders. Je kunt dus beter beginnen met het leren van het Mandarijn, omdat dat de officiële staatstaal van China is en je jezelf daarmee op meer plekken in China kunt redden.
Belangrijk!
Het Mandarijn is op het Chinese vasteland de standaardtaal. Het Kantonees wordt voornamelijk in de zuidelijke provincie Guangdong en op het eiland Hong Kong gesproken.
De Chinese taal uitgelegd
Chinees valt onder de Sinitische tak van de Sino-Tibetaanse taalfamilie. De taal is al eeuwen oud en is door de jaren heen flink veranderd. Ook vandaag de dag verdwijnen er nog steeds woorden en komen er ook steeds nieuwe woorden bij.
Het Chinees wordt geschreven in karakters. De allereerste Chinese karakters zijn gevonden op schilden van schildpadden en botten van dieren en dateren van meer dan 2000 jaar geleden. Die zagen er echter heel anders uit dan de karakters die nu in China worden geschreven, want ook de karakters hebben veel ontwikkeling doorgemaakt.
De eerste karakters leken veel meer op kleine tekeningen, eigenlijk een soort hiërogliefen. In de loop der tijd zijn die kleine tekeningen steeds abstracter geworden tot de moderne karakters van nu.
Traditioneel Chinees
Tot voor kort schreef iedereen in China in traditionele Chinese karakters, omdat dit tot 1950 de standaard schrijftaal was in China. Wegens het hoge aantal ongeletterden besloot de Chinese overheid dat de schrijftaal makkelijker moest worden. Tussen 1950 en 1960 heeft de overheid daarom een groot deel van de karakters versimpeld.
Tot 1950 was Traditioneel Chinees de standaard schrijftaal in China.
Deze versimpeling is echter niet in alle Chinees sprekende gebieden doorgevoerd. In Taiwan, Hong Kong en Macao schrijven ze nog in traditionele karakters. Ook zijn alle documenten van voor 1950 nog in traditionele karakters geschreven en wordt traditioneel Chinees soms nog gebruikt op sierbordjes. Funfact: Vaak zijn alle songteksten in karaoke bars in traditioneel Chinees geschreven.
Vereenvoudigd Chinees
Tegenwoordig schrijft het grootste deel van China dus in vereenvoudigde karakters. De vereenvoudiging betekent dat de basis van het karakter hetzelfde is gebleven, maar het bestaat nu uit minder streepjes. Hierdoor zijn de karakters niet alleen makkelijker te leren, maar ook sneller om te schrijven. Goed nieuws voor ons dus!
Belangrijk!
De vereenvoudiging betekent dat de basis van het karakter hetzelfde is gebleven, maar het bestaat nu uit minder streepjes.
Kijk maar eens naar het verschil in het karakter voor ‘luisteren’ en ‘land’:
Luisteren:
聽 → 听
Land:
國 → 国
Als je nu naar het vasteland van China gaat zie je op straat voornamelijk vereenvoudigde karakters. De meeste Chinezen kunnen de traditionele karakters wel herkennen, maar niet schrijven.
Basisgrammatica Chinees: zinsopbouw & jezelf voorstellen
Goed nieuws! Chinees leren is dan misschien wel moeilijk als het gaat om het schrijven of om de uitspraak, maar Chinese grammatica is helemaal niet zo moeilijk. Het Chinees kent bijvoorbeeld geen moeilijke werkwoordsvervoegingen. Een werkwoord blijft hetzelfde zowel in de verleden tijd als de tegenwoordige tijd, bijvoorbeeld:
Tegenwoordige tijd:
wǒ (ik) jīntiān (vandaag) chī (eet) tāng (soep)
Verleden tijd:
wǒ (ik) zuótiān (gister) chī (eet) tāng (soep)
Het Chinees maakt ook geen onderscheid in geslacht van woorden zoals het Duits, het Frans en het Spaans doen. Bovendien heeft het Chinees geen moeilijke meervouden. Kijk maar:
Enkelvoud:
wǒ (Ik) tīng (werkwoord luisteren) = Ik luister
Meervoud:
wǒmén (wij) tīng (werkwoord luisteren)= wij luisteren
Eitje dus, toch? Natuurlijk zijn er wel wat grammaticaregels waar je je aan moet houden. Het Chinees gebruikt bijvoorbeeld partikels. Partikels zijn woorden die een grammaticale functie met zich meedragen. Ze kunnen aangeven dat de zin in de verleden tijd is of dat het een vraagzin is.
Zinsopbouw in het Chinees
Zinsbouw in het Chinees gaat eigenlijk hetzelfde als zinsbouw in het Nederlands, namelijk: onderwerp – werkwoord – lijdend voorwerp.
Bijvoorbeeld: Ik eet soep = wǒ (ik) chī (eet) tāng (soep).
Zinsopbouw in het Chinees:
Onderwerp – werkwoord – lijdend voorwerp. Bijvoorbeeld: Ik eet soep = wǒ (ik) chī (eet) tāng (soep).
Als je een tijd wilt toevoegen komt deze in het Chinees altijd voor het werkwoord. Dan wordt de zinsbouw: onderwerp – tijd – werkwoord – lijdend voorwerp.
Bijvoorbeeld: Ik eet vandaag soep = wǒ (ik) jīntiān (vandaag) chī (eet) tāng (soep).
Zinsopbouw in het Chinees:
Onderwerp – tijd – werkwoord – lijdend voorwerp. Bijvoorbeeld: Ik eet vandaag soep = wǒ (ik) jīntiān (vandaag) chī (eet) tāng (soep).
Als je in het Chinees een vraag wilt stellen hoef je alleen maar een vraagpartikel aan het einde van de zin te plakken zonder de zinsvolgorde te veranderen. Het vraagpartikel in het Chinees is: ma.
De vraag: Eet ik vandaag soep? is in het Chinees: wǒ (ik) jīntiān (vandaag) chī (eet) tāng (soep) ma?
Een vraag stellen in het Chinees:
De vraag: Eet ik vandaag soep? is in het Chinees: wǒ (ik) jīntiān (vandaag) chī (eet) tāng (soep) ma?
Jezelf voorstellen in het Chinees
Nu je weet hoe de Chinese taal in elkaar zit wordt het tijd om te gaan oefenen. Laten we beginnen bij het begin. Jezelf voorstellen in het Chinees. Eerder in dit artikel zag je al het woordje voor hallo in Chinees, namelijk: nǐhǎo. Dit is natuurlijk het eerste wat je zegt als je iemand tegenkomt.
Als je daarna wilt zeggen hoe je heet zeg je: wǒ jiào (naam). Dit betekent letterlijk: Ik (wǒ) heet (jiào). Als je vervolgens wilt zeggen dat je een Nederlander bent, zeg je: wǒ shì hélán rén. Hier zegt je letterlijk: Ik (wǒ) ben (shì) een Nederlands (hélán) mens (rén).
Bekijk hier de video: Jezelf voorstellen in het Chinees:
Chinees leren spreken voor beginners: de Chinese uitspraak
De Chinese uitspraak is zeker iets waar je in het begin aan zult moeten wennen. Ze gebruiken in het Chinees hele andere klanken dan wij in het Nederlands. Sommige klanken lijken ook heel erg op elkaar, maar worden toch net even anders uitgesproken.
Maar maak je geen zorgen, je bent op de juiste plek. Bij Baozi TV helpen we je. Zoals je al eerder hebt gelezen is het Chinees een toontaal, een taal waarbij de betekenis van een woord afhankelijk is van de toon waarop het woord wordt uitgesproken.
Zo’n toon is dus best wel belangrijk. Als een woord op dezelfde manier wordt uitgesproken als een ander woord, maar op een andere toon, dan kan het iets heel anders betekenen. Bijvoorbeeld het woord voor paard is: mǎ, en het woord voor moeder is: mā. Deze twee woorden kun je maar beter niet door elkaar halen.
De vijf Chinese tonen
Het Mandarijn heeft 5 verschillende tonen. Zoals je kunt zien in de alinea die gaat over jezelf voorstellen, staan er streepjes boven de uitspraak woorden. Deze streepjes geven de toon aan waarop het woord uitgesproken moet worden.
Soms worden de tonen niet aangegeven met streepjes maar met de nummers 1 t/m 5. Bij het uitspreken van de tonen moet je letten op de toonhoogte van je stem binnen je eigen stembereik. Je kunt stembereik het beste indelen in een schaal van 1 tot 5, waarbij 5 heel hoog is en 1 heel laag.
- De eerste toon is hoog en lang. Je stemhoogte moet op niveau 5 zitten en in een rechte lijn doorgaan: ā.
- De twee toon klinkt vragend en kort. Je stemhoogte gaat van niveau 3 naar 5, schuin omhoog: á.
- De derde toon gaat van hoog naar laag en weer terug, in een soort dal. Je stemhoogte gaat van niveau 3 naar niveau 1 en vervolgens naar niveau 4: ǎ.
- De vierde toon klinkt streng en kort, van hoog naar laag. Je stemniveau gaat van niveau 5 naar 1: à.
- De vijfde toon is neutraal, zonder toon.
Oefenen met de Chinese uitspraak
De tonen zijn dus heel erg belangrijk voor het Chinees. Je moet eerst de tonen goed onder de knie hebben om het Chinees echt goed te kunnen spreken. Ga maar eens hardop oefenen met de tonen door de letter ‘a’ op alle 5 manieren te zeggen. Als je nog even doorleest kun je ook meer te weten komen over de uitspraak van Chinese klanken!
In deze video legt Erik je uit over de toonhoogte bij het bestellen van Chinees eten:
Chinese karakters/tekens leren schrijven: Pinyin en Hanzi
Chinese karakters bestaan uit allemaal kleine onderdelen die ook wel ‘radicalen’ worden genoemd. Deze radicalen geven de betekenis of de uitspraak van het karakter aan. Wil je alvast beginnen met Chinees leren lezen en schrijven? Bekijk dan deze blog Chinese karakters lezen en schrijven voor beginners.
Kijk maar eens naar dit radicaal: 氵. Dit zijn 3 waterdruppels. Als dit radicaal in het karakter zit heeft het karakter vaak iets te maken met water of vloeistof. Dit karakter: 河 betekent bijvoorbeeld rivier. Het Chinees heeft ook een systeem om de uitspraak mee op te schrijven in Romeins schrift. Dit systeem wordt ook wel Pinyin genoemd.
Pinyin
Dit is dus de romanisering van karakters. Dit houdt in dat de karakters omgezet zijn in letters. Pinyin is overigens niet het enige systeem wat hiervoor bedacht is, maar het is wel het systeem wat tegenwoordig het meeste op het vasteland van China wordt gebruikt.
Heb je je altijd al afgevraagd hoe de Chinezen typen op een computer of op een mobiel? Daar gebruiken ze dus het Pinyin alfabet voor! Pinyin wordt gebruikt voor het invoeren van karakters op een toetsenbord.
Ze typen dus eigenlijk gewoon de romaanse letters die overeenkomen met het karakter. Pinyin is ook heel belangrijk voor het leren van de Chinese taal. Hierdoor weet je hoe een karakter uitgesproken moet worden.
Hanzi: het schrift van Han
Soms vragen mensen zich wel eens af waarom de Chinezen die karakters dan niet gewoon afschaffen, ze hebben toch ook een Romeins alfabet? Dit is omdat heel veel karakters dezelfde uitspraak hebben.
Als je alleen Pinyin leest weet je dus niet meteen welke karakters daar bij horen, en weet je dus niet precies wat er bedoeld wordt. Bovendien zijn de Hanzi (dit is de Chinese naam voor de karakters) een groot onderdeel van de Chinese identiteit en cultuur. Chinese karakters zien er dan ook prachtig uit, of niet dan?
Je schrijft een karakter door het zetten van streepjes in een bepaalde volgorde en in bepaalde richtingen. Een karakter moet altijd recht staan en binnen een vierkantje passen. De volgorde waarin je de streepjes trekt is ook belangrijk. Je schrijft een karakter altijd van boven naar beneden, van links naar rechts.
Hoe kan je nu verder met Chinees leren?
Gefeliciteerd! Je hebt de eerste stap gezet voor het leren van het Mandarijn. Je kent nu de basis van het Chinees, en nu kun je doorpakken naar het echte werk. De volgende stap is het leren van het Pinyin alfabet. Als je de klanken van het Chinees goed kent kun je beginnen met het leren van simpele woordjes en kun je misschien al wel zinnen proberen te maken. Voor je het weet ga jij van nul naar vloeiend in het Mandarijn.
