Hoe je Eten Kunt Bestellen in het Chinees
Een ding dat je zeker veel zult doen als je in China bent is eten bestellen. China is zo rijk aan heerlijke gerechten, streetfood en bijzondere ingrediĆ«nten. Maar als je deze heerlijkheden wilt bestellen, dan moet je natuurlijk wel in het Chinees kunnen zeggen wat je wilt. Hoe zeg je het werkwoord ‘willen’ in het Chinees? Hoe zeg ik dat ik geen vlees wil eten in het Chinees? Je leert het allemaal in dit artikel!
Mandarijnse zinsstructuur in het kort
Misschien weet je al hoe zinsbouw in het Chinees gaat omdat je dit Baozi TV artikel hebt gelezen, of misschien is dit nog nieuw voor je. Hoe dan ook moet je altijd blijven herhalen! Ik spreek uit eigen ervaring als ik zeg dat herhaling, bij het leren van Chinees, de sleutel tot succes is! Hoe worden zinnen ook alweer opgebouwd in het Mandarijn?
Tegenwoordige tijd
Zinsbouw in het Chinees gaat hetzelfde als zinsbouw in het Nederlands, namelijk: onderwerp – werkwoord – lijdend voorwerp. Eitje dus!
Bijvoorbeeld:
Ik eet gestoomde broodjes = ę wĒ (ik) å chÄ« (eet) å
å bÄozi (gestoomd broodje).
Als je een tijdsbepaling wilt toevoegen, komt deze in het Chinees voor het werkwoord. Dan wordt de zinsbouw: onderwerp – tijd – werkwoord – lijdend voorwerp.
Bijvoorbeeld:
Ik eet vandaag gestoomde broodjes = ę wĒ (ik) ä»å¤© jÄ«ntiÄn (vandaag) å chÄ« (eet) å
å bÄozi (gestoomd broodje).
Verleden tijd
Het werkwoord verandert in de verleden tijd niet, daar hoeven we ons dus niet druk over te maken. Dit kan in het begin wat verwarrend zijn voor ons als Nederlanders. Voor ons is het uitdrukken van een tijd in de zin heel belangrijk. In het Chinees moet je dit echter loslaten. Je kunt de tijd niet ontdekken aan de vorm van het werkwoord. Je moet de tijd ontdekken uit de context.
Bijvoorbeeld:
Gisteren at ik rijst = ę wĒ (ik) ęØ天 zuĆ³tiÄn (gister) å chÄ« (eet) ē±³é„ mĒfĆ n (rijst).
Morgen eet ik rijst = ę wĒ (ik) ę天 mĆngtiÄn (morgen) å chÄ« (eet) ē±³é„ mĒfĆ n (rijst).
Belangrijk: Het werkwoord voor eten is: å chÄ«. Het werkwoord verandert in het Chinees niet, in welke tijd je het ook gebruikt.
Ik wil… in het Chinees
Dit is misschien wel een van de belangrijkste woorden in het Chinees. Als ik 1 ding moet noemen dat ik mis aan China, dan noem ik het eten. Ik wil zo graag weer echte Chinese dumplings eten, ik wil Chinese soep eten, en ik mis het heerlijke zoete en sappige fruit van China. Zorg dus dat je goed weet hoe je eten moet bestellen, zodat je al deze lekkernijen niet misloopt als je in China bent. Het werkwoord willen in het Chinees is: ę³ xiĒng.
Het werkwoord voor willen in het Chinees is: ę³ xiĒng
Eten
Eerder zagen we al hoe je een Chinese zin moet samenstellen. Laten we dat nu proberen met het (hulp)werkwoord voor willen in het Chinees, met een heerlijk Chinees gerecht als lijdend voorwerp.
Chinese dumplings
Chinese é„ŗåis mijn lievelings gerecht! Het zijn kleine deegpakketjes met een lekkere vulling. Er zijn heel veel verschillende soorten vullingen. Je kan in een restaurant vaak zelf kiezen welke vulling je wilt. Dit kan zowel met vlees als vegetarisch zijn. De dumplings komen gestoomd, gebakken, gekookt of gefrituurd.
Bijvoorbeeld:
ęę³åé„ŗå
wĒ xiĒng chÄ« jiĒozi
Ik wil Chinese dumplings eten (letterlijk: Ik – wil – eten – Chinese dumplings)
Vlees
Het Chinese woord voor vlees is: č rĆ²u. Als je dus wilt zeggen ik wil vlees eten in het Chinees, zeg je:
Bijvoorbeeld:
ęę³åč
wĒ xiĒng chÄ« rĆ²u
Ik wil vlees eten (letterlijk: Ik – wil – eten – vlees)
Kun je de twee bovenstaande voorbeelden ook combineren?
Bijvoorbeeld:
ęę³åčé„ŗå
wĒ xiĒng chÄ« rĆ²u jiĒozi
Ik wil vlees dumplings eten (letterlijk: Ik – wil – eten – vlees dumplings)
Hmm… Ik krijg er honger van.
Kopen
China is zo fijn als het aankomt op straatleven. Je kunt alles wat je maar kunt bedenken kopen op straat. Soms hebben ze speciale markthallen waar veel kooplieden samenkomen, en soms zitten mensen gewoon op de stoep met vers geoogste groenten, verschillende soorten gedroogde noedels, of stapels goedkope plastic producten. Ook kun je (vaak tot diep in de nacht) allerlei soorten streetfood kopen. Hoe zeg je dus: ik wil ā¦ kopen? in het Chinees? Het (hulp)werkwoord voor kopen is: ä¹° mĒi.
Het werkwoord voor kopen is: ä¹° mĒi.
Bijvoorbeeld:
ęę³ä¹°ę°“ę
wĒ xiĒng mĒi shuĒguĒ
Ik wil fruit kopen
(letterlijk: ik – wil – kopen – fruit)
ęę³ä¹°č
wĒ xiĒng mĒi rĆ²u
Ik wil vlees kopen
(letterlijk: ik – wil – kopen – vlees)
Herrinner je nog hoe de uitspraak gaat in het Chinees? Let hier ook goed op de Toon Sandhi.
Dit/dat
Als je even niet weet hoe je iets noemt in het Chinees, of je kunt de menukaart niet lezen, dan is het altijd handig om gewoon de kunnen wijzen en zeggen: ik wil dit of ik wil dat. Hoe zeg je dit nou goed in het Chinees?
Dit = čæäøŖ zhĆØge
Dat = é£äøŖ nĆ ge
Bijvoorbeeld:
ęę³åčæäøŖ
wĒ xiĒng chÄ« zhĆØge
Ik wil dit eten
(letterlijk: Ik – wil – eten – dit)
ęę³ä¹°é£äøŖ
wĒ xiĒng mĒi nĆ ge
Ik wil die kopen
(letterlijk: Ik – wil – kopen – die)
Dit kun je ook combineren met de bovenstaande geleerde dingen. Als je bijvoorbeeld in een é„ŗårestaurant bent en je ziet een plaatje van een gebakken é„ŗå, maar je weet de naam niet in het Chinees, kun je zeggen:
ęę³åčæäøŖé„ŗå
wĒ xiĒng chÄ« zhĆØge jiĒozi
Ik wil deze dumplings eten
(letterlijk: ik – wil – eten – deze – dumplings)
Ik wil nietā¦in het Chinees
Het is natuurlijk ook belangrijk dat je weet hoe je moet zeggen dat je iets niet wilt in het Chinees. Vooral in de grotere steden proberen mensen je regelmatig iets aan te smeren. Je kunt dan het beste zelfverzekerd en recht voor zān raap zeggen dat je hun product niet wilt kopen. Anders blijven ze terugkomen en blijven ze het proberen. Ook is het handig als je bijvoorbeeld geen koriander in je eten wilt. Koriander is zeer gebruikelijk in de Chinese keuken, maar veel westerlingen vinden het ontzettend vies. Hoe zeg je nou dat je iets niet wilt in het Chinees?
Het Chinese woord voor nee/niet is äø bĆ¹. Dit komt voor het woord dat je wilt ontkennen. In het geval van willen wordt het dus äøę³ bĆ¹ xiĒng niet willen.
Bijvoorbeeld:
ęäøę³
wĒ bĆ¹ xiĒng
Ik wil het niet
(letterlijk: ik – niet – willen)
Eten
Het woord voor niet willen in het Chinees is dus: äøę³. Als je dit in een Chinese zin wilt zetten komt het voor het hoofdwerkwoord en achter het onderwerp. Het Chinese woord voor koriander is: é¦č xiÄngcĆ i. Als je wilt zeggen: Ik wil geen koriander eten zeg je dus:
ęäøę³åé¦č
wĒ bĆ¹ xiĒng chÄ« xiÄngcĆ i
(letterlijk: ik – niet – willen – eten – koriander
Ik hoef je niet leren hoe je zegt dat je geen Chinese dumplings wilt eten, want dit komt natuurlijk nooit voor. Meer dumplings meer beter! Toch kun je natuurlijk elk gerecht, elk ingredient of elk kruid noemen op de plaats van het lijdend voorwerp. De rest van de zin verandert niet, ook niet als het lijdend voorwerp in het meervoud is of als de zin in de verledentijd staat.
Bijvoorbeeld:
ęęØ天åå
åļ¼ęä»å¤©äøę³åå
å
WĒ zuĆ³tiÄn chÄ« bÄozi, wĒ jÄ«ntiÄn bĆ¹ xiĒng chÄ« bÄozi
Ik heb gisteren gestoomde broodjes gegeten, ik wil vandaag geen gestoomde broodjes eten.
(letterlijk: ik – gisteren – eten – gestoomde broodjes, ik – vandaag – niet – willen – eten – gestoomde broodjes)
Zoals je kunt zien blijft de zinsvolgorde altijd het zelfde in het Chinees: Onderwerp – tijdsbepaling – ontkenning -(hulp)werkwoord – lijdendvoorwerp.
Hoe bestel je vega in het Chinees?
Chinezen houden van vlees. China wordt de laatste tijd heel snel steeds rijker. Een aantal jaar terug hadden de meeste Chinezen het nog niet zo breed en konden ze dus niet altijd vlees betalen. Nu de Chinese economie in een razend tempo groeit maken de Chinezen er volop gebruik van en eten ze elke dag wel vlees of vis. Toch komen er ook steeds meer vegetarische restaurants op de markt. Je moet misschien even goed zoeken, maar ze zijn er weldegelijk. Je kunt natuurlijk altijd zeggen dat je geen vlees eet of dat je vegetarisch bent. Dan kan de kok het gerecht zonder vlees bereiden.
Bijvoorbeeld:
ęäøę³åč
wĒ bĆ¹ xiĒng chÄ« rĆ²u
Ik wil geen vlees eten
(letterlijk: ik – niet – willen – eten – vlees)
ęäøåč
wĒ bĆ¹ chÄ« rĆ²u
Ik eet geen vlees
(letterlijk: ik – niet – eten- vlees)
Hoe zeg je: Ik ben vegetariƫr in het Chinees?
ęåē“ wĒ chÄ« sĆ¹
(letterlijk: ik – eet – vegetarisch)
Kopen
Misschien kun je al wel raden hoe je in het Chinees zegt: ik wil dat niet kopen. Ik gebruikte dit zinnetje vaak om straatverkopers af te schudden, maar je kunt het natuurlijk ook gebruiken om de verkoper duidelijk te maken wat je wel wilt kopen. Kijk maar eens:
ęäøę³čæäøŖ
wĒ bĆ¹ xiĒng zhƬge
ik wil dit niet
Vraagzin
Als je dit (link naar artikel 6) artikel al gelezen hebt weet je al hoe je een vraagzin maakt. Als je in het chinees een vraag wilt stellen hoef je alleen maar een vraagpartikel aan het einde van de zin te plakken, zonder de zinsvolgorde te veranderen. Het standaard vraagpartikel in het Chinees is: å ma (neutrale toon).
Bijvoorbeeld: de vraag Eet ik vandaag soep? is in het Chinees: wĒ (ik) jÄ«ntiÄn (vandaag) chÄ« (eet) tÄng (soep) ma?
Dit kunnen we ook weer combineren met alles wat we hierboven hebben geleerd. Je kunt bijvoorbeeld in het Chinees vragen of iemand fruit wilt eten, of je kunt vragen of iemand iets wil kopen. Je hoeft alleen maar het onderwerp te veranderen in jij en het vraagwoord å aan het einde van de zin te plakken.
Bijvoorbeeld:
ä½ ę³åé„ŗååļ¼
nĒ xiĒng chÄ« jiĒozi ma?
Wil je dumplings eten?
(letterlijk: jij – willen – eten – dumplings – ?)
ä½ ę³ä¹°ę°“ęåļ¼
nĒ xiĒng mĒi shuĒguĒ ma?
Wil je fruit kopen?
(letterlijk: jij – willen – kopen – fruit – ?)
Woordenlijst
Wat heb je allemaal geleerd in dit artikel? Naast het woord voor ik wil in het Chinees hebben we heel veel nieuwe woorden geleerd. Hier heb je een overzichtje van alle nieuwe woorden in dit artikel.
ę³ xiĒng willen (ww)
ē±³é„ mĒfĆ n rijst
ę°“ę shuĒguĒ fruit
é„ŗå jiĒozi Chinese dumpling
č rĆ²u vlees
ä¹° mĒi kopen (ww)
čæäøŖ zhĆØge deze
é£äøŖ nĆ gĆØ die
äø bĆ¹ niet
é¦č xiÄngcĆ i koriander
